Μπορείτε να ακούσετε το άρθρο εδώ:
Στην καρδιά των γεωπολιτικών αναταραχών και των οικονομικών κυρώσεων, αναδύεται εδώ και καιρό μια σκιώδης δύναμη που αναδιαμορφώνει την παγκόσμια ενεργειακή σκακιέρα: ο «σκοτεινός στόλος». Πρόκειται για ένα δίκτυο πλοίων που δρα εκτός των καθιερωμένων καναλιών, μεταφέροντας πετρέλαιο και άλλα εμπορεύματα υπό το πέπλο της μυστικότητας, παρακάμπτοντας κυρώσεις και παραβλέποντας τους κανόνες του διεθνούς εμπορίου.
Η ιστορία του «σκοτεινού στόλου» δεν είναι καινούργια. Οι ρίζες του εντοπίζονται στην πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του 1970, όταν το εμπάργκο του OPEC ώθησε ορισμένες χώρες να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού. Ωστόσο, η σημερινή μορφή του «σκοτεινού στόλου» έχει σφυρηλατηθεί από τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.
Σήμερα, ο «σκοτεινός στόλος» αποτελείται από εκατοντάδες πλοία, συχνά παλαιά και κακοσυντηρημένα, που πλέουν υπό σημαίες ευκαιρίας και ανήκουν σε εταιρείες με αδιαφανή ιδιοκτησιακή δομή. Αυτά τα πλοία μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο σε χώρες που δεν συμμετέχουν στις κυρώσεις, όπως η Κίνα, η Ινδία και η Τουρκία.
Η σχέση μεταξύ του «σκοτεινού στόλου» και των τιμών των καυσίμων είναι πολύπλοκη. Από τη μία πλευρά, ο «σκοτεινός στόλος» συμβάλλει στη διατήρηση της ροής του ρωσικού πετρελαίου στην αγορά, γεγονός που μπορεί να ασκήσει καθοδική πίεση στις τιμές. Από την άλλη πλευρά, η λειτουργία του «σκοτεινού στόλου» δημιουργεί αβεβαιότητα και αστάθεια στην αγορά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αυξήσεις τιμών.
Οι κυβερνήσεις των δυτικών χωρών προσπαθούν να εντείνουν τις κυρώσεις και να περιορίσουν τη δράση του, αλλά ο «σκοτεινός στόλος» αποδεικνύεται ανθεκτικός. Παράλληλα, οι αναδυόμενες οικονομίες, όπως η Κίνα και η Ινδία, συνεχίζουν να αναζητούν εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού, γεγονός που μπορεί να ενισχύσει τη θέση του «σκοτεινού στόλου». Πρόκειται για ένα σύνθετο και πολύπλευρο φαινόμενο, με σημαντικές γεωπολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις. Η δράση του αναδεικνύει την ανάγκη για ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας και για την ανάπτυξη νέων μηχανισμών ελέγχου και διαφάνειας στον τομέα της ενέργειας.
Η δραστηριότητα του «σκοτεινού στόλου» έχει ποικίλες επιπτώσεις στον κλάδο:
Η παρουσία του «σκοτεινού στόλου» δημιουργεί αβεβαιότητα στην αγορά ναυτιλίας, καθώς η μυστικότητα και η αδιαφάνεια που τον χαρακτηρίζουν δυσχεραίνουν την πρόβλεψη των ροών εμπορευμάτων και των ναύλων.
Ο «σκοτεινός στόλος» ανακατευθύνει τις ροές εμπορευμάτων, μεταφέροντας πετρέλαιο και άλλα εμπορεύματα σε χώρες που δεν συμμετέχουν στις κυρώσεις. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στις καθιερωμένες ναυτιλιακές διαδρομές και στην ζήτηση για συγκεκριμένους τύπους πλοίων.
Τα πλοία του «σκοτεινού στόλου» συχνά είναι παλαιά και κακοσυντηρημένα, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο ατυχημάτων και περιβαλλοντικών καταστροφών ενώ την ίδια στιγμή Η δημιουργία του «σκοτεινού στόλου» έχει οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης για παλαιά δεξαμενόπλοια, γεγονός που έχει αυξήσει τις τιμές τους.
Η εμπλοκή σε δραστηριότητες του «σκοτεινού στόλου» μπορεί να βλάψει τη φήμη των ναυτιλιακών εταιρειών και των πλοιοκτητών.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν αυξήσει τα ασφάλιστρα για τα πλοία που δραστηριοποιούνται σε περιοχές υψηλού κινδύνου, γεγονός που αυξάνει το κόστος μεταφοράς.
Εξυπακούεται πως οι ναύλοι για πλοία που συμμετέχουν στον “σκοτεινό στόλο” είναι ποιο υψηλοί από τους κανονικούς ναύλους λόγο αυξημένου ρίσκου
Ίσως και η επίσπευση του τέλους του πολέμου Ρωσίας Ουκρανίας να αποτελεί στρατηγικό στόχο του Αμερικανού Προέδρου προκειμένου να σταματήσουν να διαταράσσονται οι παγκόσμιες οικονομικές ισορροπίες. Ο Νέος Αμερικανός Πρόεδρος δείχνει να θέλει να έχει έλεγχο των πάντων.
ΝΙΚΟΣ Κ. ΔΟΥΚΑΣ
