Στο Ευγενίδειο Ίδρυμα έλαβε χώρα η παρουσίαση της μελέτης του ΙΟΒΕ για την Shortsea ναυτιλία, (ΕΕΝΜΑ) τη ναυτιλία μικρών αποστάσεων.
Για πρώτη φορά, ο ΙΟΒΕ παρουσίασε τα θεσμικά στοιχεία που αφορούν τον ελληνικό στόλο του SHORT SEA, αποτυπώνοντας με αριθμούς την τρέχουσα κατάσταση αλλά και τις προοπτικές του κλάδου.Όπως τονίστηκε, τα στοιχεία έρχονται να επιβεβαιώσουν με ακρίβεια αυτό που επί χρόνια επισημαίνουν οι εκπρόσωποι του Συνδέσμου: τη δραματική συρρίκνωση του στόλου και τις σοβαρές αδυναμίες που προκύπτουν από το απαρχαιωμένο νομοθετικό πλαίσιο.
Σε αποκλειστικές δηλώσεις του Προέδρου της ΕΕΝΜΑ κ. Χαράλαμπου Σημαντώνη στο NAFS.TV από το 2004 μέχρι σήμερα, ο στόλος έχει μειωθεί κατά περίπου 40%, με αποτέλεσμα να απομένουν μόλις 102 πλοία. Η μείωση αυτή αποδίδεται κυρίως στις συνεχείς νομοθετικές αγκυλώσεις, που εμπόδισαν την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό. Παράλληλα, ο στόλος δεν είναι μόνο περιορισμένος, αλλά καιγερασμένος, με τον μέσο όρο ηλικίας των πλοίων να ξεπερνά τα 30 έτη, γεγονός που τα καθιστά αντιοικονομικά και μη βιώσιμα.
Την ίδια στιγμή, η πράσινη μετάβαση και οι διεθνείς κανονισμοί δημιουργούν επιτακτική ανάγκη για ανανέωση του στόλου, με επενδύσεις σε νέα, περιβαλλοντικά φιλικά πλοία.
Η μελέτη του ΙΟΒΕ αναμένεται να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο τόσο για το Υπουργείο Ναυτιλίας όσο και για τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων που θα κορυφωθούν την περίοδο 2025-2026.
Όπως σημειώθηκε, η τεκμηρίωση με συγκεκριμένα στοιχεία θα ενισχύσει την επιχειρηματολογία του SHORT SEA και θα δώσει ώθηση στη διεκδίκηση μέτρων και πολιτικών που θα στηρίξουν την αναγέννηση του ελληνικού στόλου.
Η ναυτιλία μικρών αποστάσεων συμβάλλει καθοριστικά στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας, εξασφαλίζοντας τη συνδεσιμότητα της νησιωτικής Ελλάδας και ενισχύοντας την περιφερειακή ανάπτυξη τόνισε ο Υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Στέφανος Γκίκας.
Πρόκειται για έναν κρίσιμο παράγοντα στη διατήρηση και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του διεθνούς εμπορίου, ιδιαίτερα με τις γειτονικές χώρες και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου – μια περιοχή που έχει στρατηγική σημασία για την Ελλάδα.
Η σημασία της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων γίνεται ακόμη πιο εμφανής αν λάβει κανείς υπόψη τα γεωγραφικά δεδομένα της χώρας: η Ελλάδα διαθέτει 117 κατοικημένα νησιά, αλλά μόλις 25–26 αεροδρόμια. Αυτό σημαίνει ότι το βάρος της συγκοινωνίας και της διασύνδεσης των νησιών πέφτει κατά κύριο λόγο στις θαλάσσιες μεταφορές, οι οποίες αποτελούν τον βασικό πυλώνα επικοινωνίας, εμπορίου και ανάπτυξης.
Ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ κ. Νίκος Βέττας τόνισε μεταξύ άλλων, πως η συγκεκριμένη μελέτη ήταν δύσκολο να δημιουργηθεί καθώς τα στατιστικά είναι ανάμεικτα. Στη μελέτη αποτυπώνεται η υφιστάμενη κατάσταση, η συμβολή στην Εθνική Οικονομία αλλά και το μέλλον.
Την μελέτη παρουσίασε ο κ. Ηλίας Ντεμιάν, Ερευνητικός Συνεργάτης του ΙΟΒΕ.
Τα πιο καυτά στοιχεία της μελέτης ακολουθούν…
Η πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ ανέδειξε ανησυχητικές τάσεις για τη ναυτιλία μικρών αποστάσεων στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η συνολική χωρητικότητα έχει υποχωρήσει κατά 8,9% στα δεξαμενόπλοιακαι κατά 41,1% στα φορτηγά πλοία. Στην περίοδο 2004–2015 η μείωση στα φορτηγά άγγιξε το 31%, σταθεροποιήθηκε το 2016, ενώ στα μικρά δεξαμενόπλοια η πτώση από το 2004 έως το 2025 φτάνει το 42%.
Στο κομμάτι της απασχόλησης, το 9% των ναυτικών εργάζεται σε παράκτια δρομολόγια και το 3,6% σε πλοία που εκτελούν ταξίδια στη Μεσόγειο, με τους Έλληνες ναυτικούς να έχουν υψηλότερη παρουσία στα πλοία μικρών αποστάσεων σε σχέση με τα ποτοπόρα.
Η μελέτη υπογραμμίζει ότι ο κλάδος καλείται να παίξει καθοριστικό ρόλο στην πολυτροπικότητα των μεταφορών, με στόχο την αύξηση των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων κατά 25% μέχρι το 2030. Ωστόσο, χωρίς πρόσθετα μέτρα, η εφαρμογή του ευρωπαϊκού πακέτου Fit for 55 εκτιμάται ότι θα έχει αρνητικές συνέπειες, με το κόστος συμμόρφωσης να ανέρχεται σε 225 εκατ. ευρώ έως το 2030.
Για την αντιστροφή της κατάστασης προτάθηκαν τέσσερις πυλώνες: χρηματοδότηση, τεχνολογία και πράσινη μετάβαση, πολυτροπικότητα και συνδεσιμότητα, καθώς και δεξιότητες και διεθνείς συνεργασίες.
Παρά τις δυσκολίες, η ναυτιλία μικρών αποστάσεων συνεχίζει να αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, εισφέροντας περίπου 1 δισ. ευρώ ετησίως.
