Ο Γενικός Γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO), κ. Arsenio Dominguez, χαιρέτισε τις σημαντικές δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν κατά τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς την περασμένη εβδομάδα (9–13 Ιουνίου) στη Νίκαια της Γαλλίας, καλώντας τις χώρες να προχωρήσουν το συντομότερο δυνατό στην υλοποίησή τους.
Ο κ. Dominguez δήλωσε: «Οι δεσμεύσεις είναι ένα αναγκαίο πρώτο βήμα, αλλά δεν αποτελούν το τέλος της διαδρομής. Τώρα πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από τις δηλώσεις και να τις μετατρέψουμε σε πραγματική, μετρήσιμη δράση. Αυτό απαιτεί τη σύμπραξη όλων των ενδιαφερόμενων μερών, την ανταλλαγή πληροφοριών και την εναρμόνιση των ενεργειών για να γεφυρωθούν οι διαφορές και να προωθηθεί η πρόοδος.»
Ο κ. Dominguez ηγήθηκε αντιπροσωπείας του IMO στη Νίκαια, με σκοπό να αναδείξει τις προσπάθειες του ναυτιλιακού τομέα για την καταπολέμηση της ρύπανσης από πλαστικά στη θάλασσα, την προστασία της βιοποικιλότητας από χωροκατακτητικά υδρόβια είδη που μεταφέρονται από τα πλοία, την αντιμετώπιση του υποθαλάσσιου θορύβου και την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας.
«Ο IMO έχει μακρά και ισχυρή ιστορία, δεκαετιών, στη θέσπιση κανονισμών για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τις επιβλαβείς επιπτώσεις της ναυτιλίας, υποστηριζόμενη από στοχευμένη τεχνική βοήθεια προς τα κράτη μέλη. Μπορούμε να διαδραματίσουμε κεντρικό ρόλο στην προώθηση αυτής της ατζέντας», τόνισε.
Το τελικό κείμενο της Διάσκεψης του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς αναγνώρισε τον κρίσιμο ρόλο των θαλάσσιων μεταφορών, των θαλάσσιων διαδρομών και των υποδομών στη θάλασσα για την παγκόσμια οικονομία, το εμπόριο, την επισιτιστική και ενεργειακή ασφάλεια, καθώς και τις σημαντικές προκλήσεις στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα αυτό.
Υποθαλάσσιος θόρυβος
Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης, ο IMO χαιρέτισε την έναρξη της «Συμμαχίας Υψηλής Φιλοδοξίας για έναν Ήσυχο Ωκεανό» – μιας ομάδας 37 χωρών με επικεφαλής τον Καναδά και τον Παναμά, που δεσμεύονται να αντιμετωπίσουν τη ρύπανση από υποθαλάσσιο θόρυβο.
Σε παράλληλη εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από τον IMO και τις κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Κόστα Ρίκα και της Νότιας Αφρικής, παρουσιάστηκε το έργο του IMO στο θέμα αυτό, συμπεριλαμβανομένων:
- Αναθεωρημένων Κατευθυντήριων Οδηγιών για τη μείωση του υποθαλάσσιου θορύβου από εμπορικά πλοία, που υιοθετήθηκαν το 2023·
- Σχεδίου Δράσης του IMO για τον Υποθαλάσσιο Θόρυβο, που υιοθετήθηκε το 2024, εστιάζοντας στην ανάπτυξη στόχων, πολιτικών και έρευνας, καθώς και σε μια φάση συγκέντρωσης εμπειρίας από τα κράτη μέλη·
- Τεχνικής υποστήριξης προς τα κράτη μέλη μέσω του Προγράμματος GloNoise (IMO, UNDP, GEF), το οποίο βοηθά έξι χώρες να αναπτύξουν ικανότητες, να ενισχύσουν την ευαισθητοποίηση, να καθορίσουν βασικές γραμμές και να προωθήσουν πολιτικό διάλογο για το θέμα.
Χωροκατακτητικά υδρόβια είδη
Ο IMO αντιμετωπίζει ενεργά την απειλή από τα χωροκατακτητικά υδρόβια είδη που προσκολλώνται στα ύφαλα των πλοίων (γνωστό ως “biofouling”) και μεταφέρονται σε νέα θαλάσσια οικοσυστήματα.
Σε παράλληλη εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε με τις κυβερνήσεις της Νορβηγίας και των Φίτζι, παρουσιάστηκαν κανονιστικές και τεχνικές πρωτοβουλίες, όπως:
- Νέο νομικά δεσμευτικό παγκόσμιο κανονιστικό πλαίσιο για τη διαχείριση του biofouling, το οποίο αναμένεται να υιοθετηθεί το 2027·
- Κατευθυντήριες οδηγίες για τη βιοπροσκόλληση, περιλαμβανομένων των Οδηγιών του 2023 για τον έλεγχο και τη διαχείριση της προσκόλλησης οργανισμών στα πλοία·
- Τεχνική βοήθεια προς τα κράτη μέλη μέσω του Έργου TEST Biofouling (IMO-NORAD), που προωθεί καινοτόμες τεχνολογίες διαχείρισης της προσκόλλησης· και του Έργου GloFouling Partnerships (GEF-UNDP-IMO), που υποστηρίζει την εφαρμογή των Κατευθυντήριων Οδηγιών του IMO·
- Παγκόσμια Συμμαχία Βιοασφάλειας για τη Θάλασσα (GIA), που ενώνει ηγέτες της βιομηχανίας για τη στήριξη της δράσης του IMO για το κλίμα και τους ωκεανούς, μέσω της βελτιωμένης διαχείρισης της βιοπροσκόλλησης.
Θαλάσσια ρύπανση από πλαστικά
Η Διεθνής Σύμβαση για την Πρόληψη της Ρύπανσης από Πλοία (MARPOL, Παράρτημα V) του IMO απαγορεύει την απόρριψη στη θάλασσα των περισσότερων ειδών απορριμμάτων, συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών, και καθορίζει πρότυπα για τη διαχείριση αποβλήτων. Η Σύμβαση/Πρωτόκολλο του Λονδίνου απαγορεύει τη σκόπιμη απόρριψη αποβλήτων στη θάλασσα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο IMO έχει αναλάβει τις εξής πρωτοβουλίες:
- Στρατηγική και Σχέδιο Δράσης 2025 του IMO για την Αντιμετώπιση της Πλαστικής Ρύπανσης από Πλοία, με στόχο τη μείωση της ρύπανσης από πλαστικά, τη βελτίωση των υποδομών λιμενικής υποδοχής αποβλήτων, την ενημέρωση και εκπαίδευση των ναυτικών, και την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας·
- Τεχνική υποστήριξη μέσω του Προγράμματος OceanLitter (IMO-FAO), το οποίο περιλαμβάνει τρία βασικά έργα – GloLitter, RegLitter και PRO-SEAS – που εστιάζουν στη νομική και πολιτική μεταρρύθμιση, τη βελτίωση των λιμενικών υποδομών υποδοχής και την ανάπτυξη συστημάτων σήμανσης αλιευτικού εξοπλισμού.
Κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης ανακοινώθηκε η ίδρυση νέας Παγκόσμιας Συμμαχίας της Βιομηχανίας για δράση κατά της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικά, με πρόσκληση συμμετοχής προς φορείς της βιομηχανίας και τον ιδιωτικό τομέα.
