Η Ιαπωνία εξετάζει το ενδεχόμενο λήψης τολμηρών μέτρων για την αναβίωση της άλλοτε κυρίαρχης ναυπηγικής της βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός εθνικού ναυπηγείου με κρατική υποστήριξη, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδίου για την ανασυγκρότηση των ναυπηγικών δυνατοτήτων της χώρας, που θεωρούνται ζωτικής σημασίας για την εθνική ασφάλεια, σύμφωνα με το πιο πρόσφατο market report της Xclusiv Shipbrokers.
Πρόταση που υποβλήθηκε την Παρασκευή στον Πρωθυπουργό Σιγκερού Ισίμπα από το κυβερνών Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP), συνιστά την αποκατάσταση ανενεργών ναυπηγείων και εγκαταστάσεων επισκευής πλοίων, καθώς και την παροχή κινήτρων για την προσέλκυση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων σε υποδομές προηγμένης ναυπηγικής τεχνολογίας.
Τα τελευταία χρόνια, το μερίδιο της Ιαπωνίας στη διεθνή ναυπηγική αγορά έχει μειωθεί ραγδαία, κυρίως λόγω του έντονου ανταγωνισμού τιμών από τα κινεζικά και νοτιοκορεατικά ναυπηγεία. Για να κατανοήσουμε τη ριζική αλλαγή στη διεθνή ναυπηγική βιομηχανία — με την άνοδο της Κίνας και την παρακμή της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας — μπορούμε να συγκρίνουμε τις παραδόσεις πλοίων από το 2008 και το 2024 (εστιάζοντας σε πλοία ≥10.000 DWT).
Το 2008, κατασκευάστηκαν παγκοσμίως 480 φορτηγά πλοία χύδην και γενικού φορτίου. Η Ιαπωνία ηγείτο με μερίδιο 47%, ακολουθούμενη από την Κίνα με 42%. Η Νότια Κορέα κυριαρχούσε στον τομέα των δεξαμενοπλοίων, κατασκευάζοντας το 46% του συνόλου, ενώ Κίνα και Ιαπωνία είχαν περίπου 20% η καθεμία. Στα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, η Κίνα κατασκεύασε το 38% των 468 πλοίων που παραδόθηκαν εκείνο το έτος, με τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία να ακολουθούν με 31% και 9% αντίστοιχα. Στον τομέα των πλοίων μεταφοράς αερίου, η Νότια Κορέα προηγείτο με 62%, ενώ η Ιαπωνία είχε 25% και η Κίνα μόλις 7%.
Μέχρι το 2024, η κυριαρχία της Κίνας σε όλους τους βασικούς τύπους πλοίων είναι εμφανής. Στον τομέα των φορτηγών πλοίων χύδην και γενικού φορτίου, η Κίνα αντιπροσωπεύει πλέον το 62% των κατασκευών, ενώ το μερίδιο της Ιαπωνίας έχει υποχωρήσει στο 31%. Στην αγορά δεξαμενοπλοίων, η Κίνα έχει πλέον την πρωτοκαθεδρία με 46%, η Νότια Κορέα έχει πέσει στο 21%, και η Ιαπωνία στο 18%. Στα πλοία εμπορευματοκιβωτίων, το μερίδιο της Κίνας έχει εκτοξευτεί στο 65%, ενώ η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία έχουν μειωθεί στο 27% και 8% αντίστοιχα. Παρόλο που η Νότια Κορέα εξακολουθεί να προηγείται στον τομέα των πλοίων μεταφοράς αερίου με 63%, η Κίνα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο, αυξάνοντας το μερίδιό της στο 26%, από μόλις 7% το 2008.
Σήμερα, υπάρχουν περίπου 6.355 φορτηγά πλοία χύδην κατασκευασμένα σε ιαπωνικά ναυπηγεία, εκ των οποίων τα 1.861 (29%) είναι ηλικίας 21 ετών ή και άνω. Έως το 2030, ο αριθμός αυτός προβλέπεται να φτάσει τα 7.342, με τα 3.049 (41,5%) να είναι άνω των 21 ετών. Στον τομέα των δεξαμενοπλοίων, υπάρχουν σήμερα 2.071 πλοία ιαπωνικής ναυπήγησης, εκ των οποίων τα 649 (31%) είναι ηλικίας 21 ετών ή και άνω. Μέχρι το 2030, ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί στα 2.192, με τα 1.156 πλοία (53%) να έχουν ξεπεράσει την ηλικία των 21 ετών.
Παρά τη ραγδαία υποχώρηση της ανταγωνιστικότητάς της, η ιαπωνική ναυπηγική βιομηχανία περνά σε μια φάση ανανέωσης ηγεσίας. Ο Γιουκίτο Χιγκάκι, πρόεδρος της Imabari Shipbuilding — του μεγαλύτερου εμπορικού ναυπηγείου της Ιαπωνίας — διορίστηκε πρόεδρος της Ένωσης Ναυπηγικής Βιομηχανίας Ιαπωνίας (JSIA). Είναι η πρώτη φορά που τη θέση αυτή αναλαμβάνει εκπρόσωπος καθαρά εμπορικού ναυπηγείου και όχι πολυκλαδικού βιομηχανικού ομίλου, όπως η Mitsubishi ή η IHI. Σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, ο Χιγκάκι παρουσίασε έναν φιλόδοξο στόχο: να διπλασιαστεί το παγκόσμιο μερίδιο αγοράς της Ιαπωνίας και να επανακτήσει τουλάχιστον το 20% της παγκόσμιας ναυπηγικής αγοράς έως το 2030.
