Οι καταιγιστικές εξελίξεις στην παγκόσμια ναυτιλία από τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας δεν έχουν τέλος.
Η παγκόσμια ναυτιλία αναζητά την σωστή συνταγή προκειμένου να ακροβατήσει ανάμεσα στον κίνδυνο και την ευθύνη να μεταφέρει με ασφάλεια φυσικό αέριο, άνθρακα και σιτηρά στην Ευρώπη. Η παγκόσμια ενεργειακή κρίση έχει φέρει αλυσιδωτές αλλαγές καθώς σύμφωνα με την Xclusive Shipbrokers “από τον Ιούνιο, η ζήτηση πλοίων έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 25%, ενώ οι όγκοι φορτίου έχουν αυξηθεί κατά περίπου 27% και οι κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο έχουν δώσει μεγάλη ώθηση στις εξαγωγές του Κόλπου των ΗΠΑ που έχουν ήδη διπλασιαστεί και μέρα με τη μέρα αυξάνονται”.
Την ίδια στιγμή ο Πρόεδρος του ΕΒΕΠ κ. Βασίλης Κορκίδης επισημαίνει τον κίνδυνο από τις αποφάσεις την Ρωσίας να χρησιμοποιεί ως μοχλό πίεσης την στρόφιγγα του φυσικού αερίου, την μηδενική ανάπτυξη της Ευρωζώνης για το 2023, γεγονός που θα έχει επιπτώσεις και το 2024, καθώς η Κίνα θα αναγκαστεί να επιβραδύνει την παραγωγή της για την Ευρώπη επηρρεάζοντας την υπόλοιπη Ασία και την παγκόσμια οικονομία.
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποιο θα είναι το μέλλον της εφοδιαστικής αλυσίδας, των λιμανιών και των καθυστερήσεων που δημιουργούνται, αλλά και τις αλλαγές των πληρωμάτων που ακόμα και λόγω COVID-19 δεν έχουν ομαλοποιηθεί. Οι κυρώσεις που πρόφατα επέβαλαν οι ισχυροί της Ευρώπης στην Ρωσία περιπλέκουν ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Γεγονός επίσης αποτελεί δυστυχώς ο επταπλασιασμός της τιμής του container τους τελευταίους 24 μήνες. Η Ευρώπη φαίνεται να είναι ακόμα ανέτοιμη να αντιμετωπίσει την υφιστάμενη κρίση καθώς ψάχνει με ημίμετρα να δημιουργήσει προϋποθέσεις να περάσει ο χειμώνας με τα αποθέματα που ήδη υπάρχουν, γεγονός που θα δημιουργήσει αλυσιδωτά προβλήματα σε γραμμές παραγωγής και βιομηχανία – άρα και μετακύλιση του κόστους στον καταναλωτή.
Όλα αυτά συμβαίνουν την ίδια στιγμή που η παγκόσμια ναυτιλία είναι ο μοναδικός κλάδος που μπορεί να κρατήσει απρόσκοπτη την εφοδιαστική αλυδία και το έχει αποδείξει. Δυστυχώς για να γίνει αυτό, εκτός από τις φυσικές απειλές που προκύπτουν από έναν πόλεμο, καλείται να αντιμετωπίσει και τα ιδιαίτερα προβλήματα του κλάδου όπως για παράδειγμα μία έλλειψη καυσίμων που θα μπορούσε να οδηγήσει στην χρήση μη συμμορφούμενων καυσίμων με αβέβαιο μέλλον για τις μηχανές των πλοίων αλλά και σε πολύπλοκες περιδυνήσεις με την εμπλοκή των θεσμών, των κρατών, των νομικών, ασφαλιστών και φυσικά των ναυλομεσιτών που έχουν ήδη δεχτεί σοβαρές πιέσεις από την υφιστάμενη κατάσταση.
Για παράδειγμα σχεδόν το 50% της εισαγωγής άνθρακα στην Ε.Ε. προέρχεται από την Ρωσία. Το επόμενο διάστημα θα προέρχεται από άλλες χώρες, όπως η Αυστραλία και οι ΗΠΑ. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει απαίτηση για πολύ μεγαλύτερα δρομολόγια και συνεπώς περισσότερο και ακριβότερο καύσιμο.
Η ναυτιλία βρίσκεται στην δύνη ενός πολύ σοβαρού κυκλώνα και χρειάζονται πολύ προσεκτικές κινήσεις. Η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας έχει πληγεί σοβαρά και η αναζήτηση για εναλλακτικές εμπορικές οδούς χρειάζονται υποδομές που δεν υπάρχουν, την ίδια στιγμή που οι ανάγκες των καταναλωτών παραμένουν υψηλές. Μέσα στους λίγους μήνες του 2022 η τιμή του μαζούτ αυξήθηκε πάνω από 60%.
Χρειάζεται να μην διαταραχθεί το οικοσύστημα ΠΛΟΙΟ – ΛΙΜΑΝΙ – ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ – ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ διαφορετικά μπορεί να βρεθούμε αντιμέτωποι με ελλείψεις σε βασικά αγαθά. Θα πρέπει να λειτουργήσουν ξανά τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, να μειωθούν τα κόστη σε τρόφιμα και λιπάσματα, να μειωθούν οι τιμές των καυσίμων των πλοίων. Γεγονός αποτελεί πως ο Ευρώπη βρίσκεται για δεύτερη φορά (η πρώτη ήταν η Πανδημία) ανάετοιμη να αντιμετωπίσει μία σοβαρή κρίση καθώς δεν υπάρχει Plan b. Χρειάζεται πολύ καλός σχεδιασμός για ένα σοβαρό σχέδιο που θα ενσωματώνει την εμπειρία από την πανδημία και τον πόλεμο. Όπως έγραψε κάποτε και ο Ουίνστον Τσώρτσιλ “Δεν πρέπει να γυρνάς την πλάτη σου σε έναν επαπειλούμενο κίνδυνο και να προσπαθείς να ξεφύγεις απ’ αυτόν. Αν το κάνεις, θα διπλασιάσεις τον κίνδυνο. Αλλά αν τον αντιμετωπίσεις εγκαίρως, θα τον μειώσεις στο μισό. Ποτέ μην τρέχεις να γλιτώσεις από κάτι. Ποτέ!”
Νίκος Κ. Δούκας
