Πολύ λίγα εἶναι γνωστά γιά τήν ξαφνική ραγδαία ἐπιχειρηματική ἐξέλιξη, ἢδη ἀπό νεαρᾶς ἡλικίας, τοῦ Μίνωος Κυριακοῦ, ἢ γιά τήν ἀκρίβεια τοῦ Μηνᾶ Κυριακοῦ.
Ἦταν ὁ ἐφοπλιστής πού ἒπαιξε καθοριστικό ρόλο στά νεώτερα πολιτικά πράγματα τῆς χώρας, καί ὂχι μόνο, μέ τό ραδιοτηλεοπτικό του δίκτυο, ὃταν ἀπεφάσισε νά μεταπηδήσει ἀπό τά κύματα τῆς θάλασσας, στά ἑρτζιανά και τά τηλεοπτικά κύματα. Ἒμεινε περισσότερο γνωστός ὡς Mr Antena, παρά ὡς Athenian Tankers, ναυτιλιακή ἑταιρία τήν ὁποία ἳδρυσε τό 1965 σέ ἡλικία μόλις 23 ἐτῶν, ἐνῶ πληροφορίες τόν φέρουν νά ἒχει δείξει ἐπιχειρηματικό ζῆλο ἢδη ἀπό...17 ἐτῶν.
Φαίνεται ὃτι τό μεράκι τῶν media τό εἶχε ὁ Κυριακοῦ παιδιόθεν. Κι αὐτό τό λέω διότι πρίν τόν γνωρίσω ὡς ἐφοπλιστή στό μέγαρο τῆς ἀκτῆς Κονδύλη για μία συνέντευξη, ἒτυχε, σέ νεαρή ἡλικία νά βρεθῶ στήν Σιγκαπούρη γιά ναυτιλιακό ρεπορτάζ καί νά φιλοξενηθῶ σέ ἓνα ἀπό τά πολυτελέστερα ξενοδοχεῖα τοῦ...διαστημικοῦ ἐξωτικοῦ νησιοῦ μέ τήν ἒντονη ναυτιλιακή καί ναυπηγική δραστηριότητα, τό <Σάγκρι Λά>, πού προτιμοῦσαν στίς διακοπές τους οἱ Ἓλληνες πολιτικοί μας, ὃπως γιά παράδειγμα ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλής. Τό πρωί, μοῦ γλύστρησαν κάτω ἀπό τήν πόρτα μία ὀγκώδη ἐφημερίδα, τήν Streit Times, ὃπως ἒκαναν μέ ὃλους τούς πελάτες. Ἡ ἐφημερίδα εἶχε πάνω ἀπό 100 σελίδες. Μοῦ ἒκανε ἐντύπωση. Ἀπό συνήθεια κοίταξα τήν <ταυτότητα> τοῦ ἐντύπου καί μέ ἒκπληξη διαπίστωσα ὃτι ἐκ τῶν κυρίων μετόχων ἦταν ὁ...Μίνως Κυριακοῦ!
Ὃταν γύρισα στόν Πειραιᾶ ἀποφάσισα νά ἀσχοληθῶ μέ τήν ναυτιλιακή διάσταση τοῦ ἀνθρώπου αὐτοῦ, πού εἶχε κάνει μιντιακή ἐπένδυση στήν μακρυνή Σιγκαπούρη. Τοῦ ἀνθρώπου πού εἶχε προλάβει νά σπουδάσει στήν Γαλλία καί στήν Ἑλβερία καί στά 23 χρόνια του νά δημιουργήσει τήν Athenian Tankers, πάνω στήν ὁποία στηρίχθηκε ὁλόκληρη ἡ ἐκπλήσσουσα ναυτιλιακή δραστηριότητα ἑνός ἀνθρώπου, παλαιοῦ ἀθλητῆ ἀλλά καί φοβερά δρστηρίου ἐπιχειρηματία.
Πίσω ἀπό τήν Athenian Tankers στοιχίσθηκαν προοδευτικά ἀργότερα ἡ Athen Sea Carriers, ἡ Athenian Tankers UK Ltd τοῦ Λονδίνου,δύο ἑταιρίες πετρελαιοειδῶν, ἡ Bacoil International, ἡ Athenian Oil Tankers Inc. καί ἡ Αthenian Sea Carriers. Καί τό 1990 ἱδρύθηκε ὁ τηλεοπτικός σταθμός ΑΝΤ1, ἀφοῦ προηγουμένως, στήν δεκαετία τοῦ ᾽80 εἶχε δημιουργηθεῖ τό ραδιόφωνο FM τοῦ Ἀντένα.
Ὁ Μίνως Κυριακοῦ ἦταν πολύ λίγο γνωστός στό πανελλήνιον σάν ἐφοπλιστής. Ἦταν πιό γνωστός ὡς ἐξέχων καναλάρχης, πού μαζί μέ ἀρκετούς ἂλλους μεγάλους ἢ μικρότερους ἐφοπλιστές εἰσέβαλαν ἐπενδυτικά στόν χῶρο τῶν media καί διαμόρφωσαν τά νέα ἢθη στήν πολιτική, ἀνεμίχθησαν μοιραῖα στήν ἐνημερωτική καί ψυχαγωγική ἀγωγή τῶν Ἑλλήνων, διαμόρφωσαν τά νεώτερα πολιτικά ἢθη πού οδήγησαν σέ συνθῆκες διαπλοκῆς, ἂκρατου καταναλωτισμοῦ, ἐπιθετικοῦ καπιταλισμοῦ, ἀλλά καί συνέβαλαν στήν λεγομένη παγκοσμιοποίηση πού ἐπιθυμοῦν διακαῶς οἱ τραπεζίτες, μέ τούς ὁποίους ἒχουν ἀγαστή συνεργαία ὃλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἐφοπλιστές, Ἓλληνες καί ξένοι.
Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὃτι εἰδικά ἒγκυρα ναυτιλικακά ἒντυπα ὃπου ἒγραφα τότε, ἀλλά καί σ᾽ ἐκεῖνα πού δημιούργησα, ἀσχολήθηκα μέ τήν ναυτιλιακή διάσταση τοῦ Μίνωος Κυριακοῦ, πού κυριαρχοῦσε διεθνῶς μέ στόλο ὑπερμεγέθων δεξαμενοπλοίων. Ὁ πολύς κόσμος τόν δέν γνώριζε τότε ἰδιαίτερα σάν καναλάρχη, ἀλλά οὒτε σάν ἐφοπλιστή. Ἒγινε περισσότερο αἰσθητή ἡ ἐφοπλιστική του διάσταση τόν Ἰούνιο τοῦ 2004, τότε πού ἡ Ἑλλάδα διοργάνωσε τούς Ὀλυμπιακούς Ἀγῶνες, ὃταν οἱ μητρικές ἑταιρίες πούλησαν μαζικά 11 πλοῖα ἀντί 520 ἑκατομμυρίων δολαρίων, ἢτοι τρία supermax καί ὀκτώ handy supermax, ἐνῶ πούλησε καί ἂλλα πλοῖα σέ ἂλλη ἑταιρία. Πολλοί νόμιζαν τότε ὃτι ὁ Κυριακοῦ ἢθελε νά δώσει ἓνα τέλος στήν ναυτιλιακή του αὐτοκρατορία. Ἀλλά εἶχαν ἀπατηθεῖ. Ὁ Κυριακοῦ, σάν ναυτιλάνθρωπος πού ἦταν, ἒδρασε ὂπως οἰ περισσότεροι παραδοσιακοί Ἓλληνες ἐφοπλιστές. Παρήγγελαν ἢ ἀγόραζαν καί πωλοῦσαν πλοῖα, ἀναλόγως τῆς πορείας τῆς ναυλαγορᾶς καί τῶν διεθνῶν συνθηκῶν. Μέ αὐτό τό <ντήλ> ὂχι μόνο δέν ὑπῆρξε ὁριστική διάλυση τῆς ναυτιλίας τοῦ Κυριακοῦ, ἀλλ᾽ ἀπεναντίας εἰσἐπραξε τρελλά κέρδη. Ἒτσι, δύο χρόνια ἀργότερα παρήγγειλε τέσσερα ὐπερδεξαμενόπλοια τῶν 310.000 τόννων dw, τά ὀνόματα τῶν ὁποίων ἂρχιζαν πάντοτε μέ τήν ἀγαπημένη πρωτεύουσά του, τήν Ἀθήνα. Ἦσαν τά Athenian Victory, Athenian Success, Athenian Harmony καί Athenian Glory, μέ ὀψιόν ἂλλα δύο. Ἡ Ἑλληνική σημαία δέν τραβοῦσε τόν Κυριακοῦ, ἐπειδή οἱ ἑλληνικές κυβερνήσεις ὂχι μόνο δέν βοηθοῦσαν στήν ἐνίσχυση τῆς ἀνταγωνιστικῆς ἱκανότητος τῆς ἑλληνικῆς ναυτιλίας, ἀλλά ἒθεταν καί ἐμπόδια. Ὁ Μίνως προτιμοῦσε τήν σημαία τῶν νήσων Μάρσαλ.
Ὃταν ὁ ΑΝΤ1 δέν ἀριθμοῦσε καλά καλά δύο χρόνια ζωῆς καί εἶχε μεγάλη τηλεθέαση μέ ὑψηλά ἀμειβομένους τηλεοπτικούς παρουσιαστές, ἒτυχε νά συναντηθῶ μέ τόν Μίνωα Κυριακοῦ στήν ἒπαυλη τοῦ <βασιλιᾶ τῶν τάνκερς> Λουκᾶ Χατζηωάννου (τήν μία ἐκ τῶν δύο) στό Χαλάνδρι. Ἦταν ἓνα καλοκαιρινό βράδυ τῆς 11ης Ἰουνίου 2001 καί ὁ Λουκάς εἶχε τήν γιορτή του, ἒχοντας καλέσει πολύ ἐφοπλιστικό κόσμο, τραπεζίτες, πρεσβευτές καί ἂλλους ἐπωνύμους. Ἐνῶ συζητούσαμε οἱ δυό μας, μεταξύ χαλουμιοῦ καί λουκάνικου, μᾶς πλησίασε ὁ Μίνως Κυριακοῦ γιά νά χαιρετίσει τόν Λουκᾶ Χατζηωάννου. Οἱ δύο μεγαλοεφολιστές ἒπιασαν τήν κουβέντα καί μιλοῦσαν γιά τήν ναυλαγορά καί τίς παραγγελίες πλοίων. Τότε, ἀπροσδόκητα, ὁ Μίνως ρώτησε τόν Χατζηωάννου:
<Λουκᾶ, πόσα βγάζεις ἀπό τά τάνκερς σου;>
Ὁ Λουκάς δέν ἦταν εὒκολος σέ τέτοιες ἐρωτήσεις. Τό τί ἒβγαζε καί τό τί <κάς φλόου> εἶχε τό ἢξερε μόνο αὐτός. Ὃλα τά εἶχε γραμμένα σέ ἓνα μικρό μπλοκάκι κρυμένο καλά στήν τσέπη του ἢ στό χρηματοκιβώτιο του.
<Ἀρκετά>, τοῦ ἀπάντησε μονολεκτικά.
<Ἐγώ, ξέρεις πόσα βγάζω ἀπό τόν ΑΝΤ1; Πέρισυ ὁ ἰσολιγισμός ἒκλεισε μέ κέρδη 2 δισεκατομμυρίων δραχμῶν. (Δέν εἲχαμε μπεῖ ἀκόμη στό εὐρώ). Μέ τέτοια κέρδη, τί νά τά κάνουμε τά καράβια;>
Ἀπομακρύνθηκα διακριτικά. Πρώτη φορά στήν ζωή μου ἂκουγα ἀπό τά χεἰλη Ἓλληνα ἐφοπλιστή πόσα κερδίζει. Καί τότε κατάλαβα γιατί μερικοί μεγάλοι Ἓλληνες έφοπλιστές, μέ προεξάρχοντες τούς Βαρδῆ Βαρδινογιάννη, Μίνωα Κυριακοῦ καί Ἀριστείδη Ἀλαφοῦζο, ἂρχισαν νά ἀγοράζουν ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες, τακτική πού συνεχίζεται καί σήμερα, πάντα μέ τήν συμμετοχή μεγαλοεπιχειρηματιῶν, μέ ἀποτέλεσμα τά media νά γίνουν οἱ ρυθμιστές τῶν πολιτικῶν πραγμαάτων τῆς χώρας καί ὂχι μόνο.
Ἒτσι ὁ Κυριακοῦ, πού εἶχε τύχει διεθνοῦς ἀναγνωρίσεως καί σεβασμοῦ, ἒμεινε περισσότερο γνωστός στό πανελλήνιο ἀπό τόν ΑΝΤ1, παρά τήν ἐκπληκτική ναυτιλιακή του ἀνέλιξη. Διαχειριζόμενος καί αὐτός ἀρχικά ἀπό τήν ἀκτή Μιαούλη εὐάριθμο στόλο ὑπερμεγέθων σκαφῶν, συνέβαλε ἀποφασιστικά στήν ἐπίτευξη τοῦ νεωτέρου ναυτιλιακοῦ θαύματος, πού συνεχίζεται καί διαρκῶς θεριεύει σέ παγκόσμιο ἐπίπεδο. Λέγεται ὃτι κάποια στιγμή ὁ στόλος τοῦ Κυριακοῦ πραγματοποιοῦσε τό 47% τοῦ παγκοσμίου ἐπορίου. Ἐγώ δέν τό πιστεύω βέβαια, ἀλλά καί ἂν διεκδικοῦσε πολύ μικρότερο ποσοστό, ἒστω καί μονοψήφιου ἀριθμοῦ, θά ἀποτελοῦσε ὑπολογίσιμο μεταφορικό παράγοντα καί θά ἐπηρέαζε τήν ναυλαγορά μέ τίς ἐπιλογές του, ἀπαράλλακτα ὃπως ὁ Ἀρμένης μεγαλοεπιχειρηματίας Γκιουλμπεκιάν, γνωστότερος ὡς Mr Five per Cent, διότι κατεῖχε τό μικρό αὐτό ποσοστό πολλῶν παγκοσμίων ἐπιχειρήσεων καί χρησιμοποιοῦσε στίς χερσαῖες μετακινήσεις του ἀγγλικά ταξί εἰδικά διαμορφωμένα μέ ὃλες τίς σύγχρονες ἀνέσεις. Ἀλλά εἶχαν χερούλια ἀπό...ἀτόφιο χρυσάφι.
Γνωρίζουμε λοιπόν ὃλα αὐτά τά θαυμαστά καί τά ἐντυπωσιακά γιά τόν Μηνά Κυριακοῦ, ὁ ὁποῖος, ὡς παλαιός ἀθλητής, εἶχε τό πάθος γιά τόν ἀθλητισμό. Ἀνέλαβε τήν διοίκηση τοῦ Πανελληνίου Γυμναστικοῦ Συλλόγου καί συνέβαλε ἀποφασιστικά στήν ἀναβίωση τοῦ διεθνοῦς ἀθλητικοῦ meeting <Τσικλιτήρια>, πού τό 2002 ἐντάχθηκε στήν κατηγορία Super Grand Prix τῆς παγκόσμιας ὁμοσπονδίας Κλασικοῦ Ἀθλητισμοῦ. Ἐπίσης διετέλεσε πρόεδρος τῆς Ἑλληνικῆς Ὀλυμπιακῆς Ἐπιτροπῆς (2004-2009).
Ὃλη αὐτή ὃμως ἡ μεστή δραστηριότητα δέν τόν ἐμπόδισε νά πραματοποιεῖ ἑτερόκλητες ἐπενδύσεις, ὃπως π.χ. ἐπενδύσεις σέ καρύδες καί φοίνικες στήν Ἰνδία καί στίς Φιλιππίνες, σέ μεταφορές βρωσίμων ἐλαίων κἂ., ἐνῶ μέ τόν ἂλλον ἐπιχειρηματιό βραχίονα, τήν ἑταιρία <ΔΑΦΝΗ> ἐπικοινωνίες ἀνέπτυσε τήν μιντιαρχία στήν Ἑλλάδα καί τά Βαλκάνια. Λέγεται ὃτι ἡ περιουσία του τό 2014 ἀνερχόταν σέ 2 δισεκατομμύρια εὐρώ.
Ἡ προσωπικότητα τοῦ Μίνωος Κυριακοῦ μέ ἀπασχόλησε ἰδιαίτερα καί ὁμολογῶ ὃτι μέ ἐντυπωσίασε ἡ ἀγλαή καταγωγή του περισσότερο ἀπό ὃσο ἡ θεαματική ἐπιχειρηματική του ἀνἐλιξη. Μέ ἐντυπωσίασε τό γεγονός ὃιτι οἱ προπαπποῦδες του ἦσαν ἐξέχοντα πρόσωπα τῆς νεωτέρας ἑλληνικῆς ἱστορικῆς περιόδου. Ἓνας ἀπό τούς προπάππους του ἦταν ὁ Δημήτριος Γούναρης, πού διετέλεσε ὀκτώ φορές πρωθυπουργός τῆς Ἑλλάδος, καί ἓνας ἂλλος ἦταν ὁ σπουδαῖος πατριώτης μέ τό ἀπαράμιλλο φιλότιμο, πού εἶπε τό δεύτερο ΟΧΙ μετά τόν Μεταξά. Ἦταν ὁ πρωπυπουργός Ἀλέξανδρος Κορυζής (1940-1941), ὁ ὁποῖος αὐτοκτόνησε στό γραφεῖο του λίγες ἡμέρες πρίν τήν εἲσοδο τῶν γερμανικῶν στρατευμάτων στήν Ἀθήνα. Ἂλλον τέτοιον εὐαίσθητο καί πατριώτη πολιτικό δέν ἀνέδειξε ἡ μεταπολεμική ἐποχή. Μέ τέτοια καταγωγή δέν εἶναι τυχαῖο ὃτι ὁ Μίνως Κυριακοῦ ἀπό νεαρᾶς ἡλικίας ὀνειρευόταν νά μεγαλουργήσει.
Ὡστόσο, λαμβάνοντας ὑπ᾽ ὂψη καί τά ὂσα μοῦ ἀφηγήθηκε ὁ ἀείμνηστος Λουκάς Γ. Μάτσας, ἐκ τῶν παλαιοτέρων εφοπλιστικῶν οἰκογενειῶν πού ἐγκατεστάθησαν στόν Πειραιᾶ, δέν μοῦ φαίνονται καί τόσο πιθανά τά ὃσα γράφονται στερεότυπα καί ἀόριστα στό Ἲντερνετ ὃτι ὃλα ἂρχισαν ἀπό μία λάντζα. Ἡ ἐπιχειρηματική δημιουργικότητα τοῦ Μίνωος Κυριακοῦ εἶναι ἀναμφισβήτητη, ἀλλά κάπου θά πρέπει νά βρῆκε κινητήριο κεφάλαιο. Στό Ἲντερνετ γράφεται ὃτι ὁ πατέρας του Ξενοφῶν εἶχε μία βάρκα στόν Πόρο, ἀλλά τήν παράτησε καί πῆγε ἐργάτης στό Γκντάνσκ τῆς Πολωνίας γιά πολλά χρόνια. Ὁ Μίνως πάλι φαίνεται νά ἒζησε πολλά χρόνια στήν Κύπρό καί ἐπέστρεψε ὡς ἐφοπλιστής καί ἐπιχειρηματίας, ἱδρύοντας σέ ἡλικία 23 ἐτῶν τήν μητρική ἑταιρία Athenian Tankers. Ἂλλο πληροφοριακό στοιχεῖο, πέραν τῶν σπουδῶν του σέ Γαλλία καί Ἑλβετία, πού νά συνδέετται μέ τήν ναυτιλιακή του ἐξέλιξη δέν ὑπάρχει.
Ἀλλά ὃπως λέει καί ὁ θυμόσοφος Ὃμηρος γιά τόν Δημόδοκο, ἀλλά καί γιά ἓνα ἀπό τούς γιούς τοῦ Ἀλκινόου, οἱ θεοί δίνουν καλά, ἀλλά δίνουν καί κακά, ὃπως τούς ἀρέσει. Στόν Δημόδοκο ἒδωσε ὡραία φωνή ἀοιδοῦ, ἀλλά τοῦ στέρησαν τήν ὃραση, ένῶ στόν γιό τοῦ Ἀλκινόου ἒδωσε ὠραῖο ἀθλητικό παράστημα, ἀλλά τόν ἒκανε ὑπερφίαλο.
Ὁ Μίνως, πού γεννήθηκε στόν Πόρο τό 1942, πέθανε ἀπροσδόκητα στίς 2 Ἰουλίου 2017 ἀπό ἀνακοπή,σέ ἡλικία μόλις 75 ἐτῶν, ἀφοῦ ταλαιπωρήθηκε γιά πολλά χρόνια μέ σοβαρά προβλήματα ὑγείας. Ὁ θάνατός του προκάλεσε διεθνῆ συγκίνηση, ἀναγγελθείς ἀκόμη καί ἀπό τό CNN.
Ἀρκετά χρόνια πρίν τόν θάνατό του ὁ Μίνως Κυριακοῦ, λόγω τῶν προβλημάτων ὑγείας, ἀπεχώρησε ἀπό τήν διοίκηση τοῦ ΑΝΤ1, ἀφήνοντας τήν διαχείριση τοῦ σταθμοῦ στά παιδιά του Θόδωρο, Ξενοφῶντα καί Ἀθηνᾶ. Καί ἡ αὐτοκρατορία συνεχίζεται.
Ο ΕΠΙΝΕΙΟΣ
Φωτό: Αρχείο ΝΑΥΣ